ایزوگام چیست و انواع آن
به طور کلی می توان گفت که پوشش ایزوگام نوعی پوشش مقاوم از ترکیب قیر و الیاف مصنوعی است که توسط حرارت چسبانده می شود تا در نهایت بتواند از نفوذ آب و رطوبت به محیط جلوگیری نماید. می توان شاهد بود که امروزه بیشتر بنا و ساختمان ها در مرحله پی و همینطور فوندانسیون و ایزولاسیون دیوارها، سرویس بهداشتی، پشت بام ها و… از ایزولاسیون یک لایه عایق رطوبتی استفاده می کنند.
انواع ایزوگام
ایزوگام بر اساس ماده اصلی تشکیل دهنده آن به دو نوع تقسیم میشود:
۱. ایزوگام پلیمری با استفاده از قیر خالص ۷۰–۶۰: عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر خالص ۷۰–۶۰ بوده و دارای کیفیت بسیار بالایی در مقایسه با ایزوگام دمیده است. قیر خالص ۷۰–۶۰ از پالایش نفت خام به دست میآیند. در اثر حرارت دادن نفت خام، بنزین، حلالهای نفتی، نفت چراغ، نفت گاز و سایر روغنهای سبک آن در برجهای تقطیر پالایشگاه جدا شده و در گرمای بیش از حدود ۳۸۰ درجه (در فشار عادی) قیر آن به جا میماند که به صورت جامد یا نیمه جامد است. قیرهای خالص، با درجه نفوذشان نامگذاری شدهاند. قیر ۶۰/۷۰ در آببندی بام به مصرف میرسد.مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام پلیمری: قیر خالص ۷۰–۶۰، پلی آستر، تیشو، لایه آلومینیم ۱۴ الی ۱۶ میکرون، پلاستیک پشت لایه ایزوگام، پودر تالک، مواد APP درجه ۱ و ۲، پوشال گونی پلاستیکیجهت تولید این گونه ایزوگام قیر خالص ۷۰–۶۰ و سایر مواد اولیه ذکر شده در جدول یک وارد میکسر ساخت پلیمر میگردد. در میکسر مواد ذکر شده میکس و پخته میشود. خروجی میکسر، مایعی به نام پلیمر ایزوگام میباشد. پلیمر ایزوگام در دستگاه خط تولید تبدیل به لایه ایزوگام میگردد.۲. ایزوگام دمیده با استفاده از نفت کوره (مازوت): عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر دمیده است و به نسبت ایزوگام پلیمری کیفیت پایینتر و عمر کم تری دارد.قیر دمیده: قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به مازوت به دست میآید. در این فرایند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد توسط لولههای سوراخدار به محفظه حاوی مازوت دمیده میشود. در اثر انجام این فرایند، اتمهای هیدروژن موجود در مولکولهای هیدروکربورها، با اکسیژن هوا ترکیب میشود و با تشکیل آب، عمل بسپارش اتفاق میافتد. قیر دمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری است، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورقهای پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار میگیرد. علامت اختصاری قیر دمیده R میباشد. مثلاً قیر۸۰/۲۵ R به معنای قیر دمیده با درجه نرمی ۸۰ و درجه نفوذ ۲۵ میباشد.مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام دمیده:قیر دمیده، پلی آستر، تیشو، لایه آلومینیم ۱۴ الی ۱۶ میکرون، پلاستیک پشت لایه ایزوگام، پودر تالکبرای تولید این نوع ایزوگام مازوت وارد برج تقطیر شده و پس از عمل بسپارش، تبدیل به قیر دمیده میگردد. لازم به ذکر میباشد که قیر دمیده تولید شده نیاز به افزایش هیچ مادهای ندارد و مستقیماً وارد دستگاه خط تولید ایزوگام میگردد.
اجزای تشکیل دهنده ایزوگام مرغوب
متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر میباشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می گردد ، به هنگام بستهبندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یا فیلم پلاستیکی روکش می گردد . مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که به عنوان لایه اشباع شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیشساخته بکار میرود.
ویژگیهای پلی استر نبافته :
۱٫ منسوج باید ۱۰۰ % از پلی استر تولید شده باشد. ۲٫ سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد . ۳٫ منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد. ۴٫ منسوج باید که در هنگام رول در دمای ۱۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد . ۵٫ وزن هر رول نباید از ۴۰ کیلوگرم تجاوز کند . ۶٫ جذب شیره پلی استر باید یکنواخت و یکدست باشد . ۷٫ رولها باید به نحوی بستهبندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بستهبندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرورفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد . ۸٫ رولها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بستهبندی شوند عایقهای پیشساخته (ایزوگام ) این عایقها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل میشوند : ۱ ـ قیر صنعتی ۷۰ ـ ۶۰ ۲ ـ مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن (APP) ۳ ـ یک لایه تیشوی نخدار ( پشم شیشه ) ۴ ـ یک لایه پلی استر سوزنی ۵ ـ پودر تالک و در بعضی از این عایقها پودر مس ۶۰۰ نیز بکار میرود . ۶ ـ فیلم پلی اتیلن ۷ ـ باند و چسب طبق استاندارد ایران این عایق به دو دسته تقسیم میشوند : ۱ ـ عایقهای رطوبتی پیشساخته مخصوص پی ساختمان (عایق پی ) ۲ ـ عایقهای رطوبتی پیشساخته مخصوص سطوح خارجی ، بدنه استخر و تونلها (عایق بام ) استاندارد ایران برای هر یک از این عایقها مواردی را معرفی میکند که در این قسمت آمدهاست : اجزای تشکیل دهنده عایق پی : ۱ ـ لایی : انواع لاییهای زیر میتوان در این عایق مورد استفاده قرار گیرد : الف ) فلت الیاف شیشه (تیشو ) مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱ ب ) فلت الیاف پلی استر مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۸۰ ج ) منسوج نبافته پلی استر مطابق با استاندارد ۳۸۸۹ همراه فلت الیاف شیشه مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱ ۲ ـ ماده آغشتهکننده لایی : ماده آغشتهکننده هر یک از لاییها میتواند قیرو یا مخلوطی از قیر و افزودنیهای اصلاحکننده باشد . سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چسبندگی داخل رول از مواد ریز دانه معدنی مثل پودر تالک ویا میکا پوشیده شود . سطح رویین باید یکنواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین و چروک باشد . سطح زیرین عایق رطوبتی باید با فیلم پلاستیکی یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود . اجزای تشکیل دهنده عایق بام : متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر میباشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباح می گردد ، به هنگام بستهبندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریز دانه ویا فیلم پلاستیکی روکش می گردد . در اینجا لازم است که مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که به عنوان لایه اشباح شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیشساخته بکار میرود .
ویژگیهای پلی استر نبافته :
- منسوج باید ۱۰۰% از پلی استر تولید شده باشد .
- سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد .
- منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد .
- منسوج باید که در هنگام رول در دمای ۱۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد .
- وزن هر رول نباید از ۴۰ کیلوگرم تجاوز کند .
- جذب شیره پلی استر باید یکنواخت و یکدست باشد .
- رولها باید به نحوی بستهبندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بستهبندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرو رفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد .
- رولها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بستهبندی شوند
ویژگیهای فیزیکی پلی استر نبافته :
- حداقل جرم واحد سطح ۱۰۵ گرم بر متر مربع
- حداقل مقاومت کششی طولی ۲۰۰نیوتن بر ۵۰ میلیمتر
- حداقل مقاومت کششی عرضی ۱۵۰نیوتن بر ۵۰ میلیمتر
- حداقل افزایش نسبی طولی ۵۰ درصد
- حداقل افزایش نسبی عرضی ۶۰ درصد
- حداکثر کاهش وزن در دمای ۱۰۵ درجه به مدت ۵ ساعت ۲ درصد
- تقسیمبندی ایزوگام بر شکل ظاهری و برش روی آن:
- ایزوگام عادی (با عرض یک متر و رولهای ده متری): این نوع ایزوگام برای مردم شناخته شدهاست و با لایههای مختلف و روکشهای متنوع ساخته میشود.
- ایزوگام برش خورده (ایزوشینگل): این نوع ایزوگام با برشهای خاص و زیبا به منظور عایق نمودن سقفهای شیروانی جهت عایقکاری به همراه زیبایی ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
- تقسیمبندی ایزوگام بر اساس نوع لایههای به کار رفته (تیشو و پلی آستر):
- ایزوگام تک لایه (شامل پلی استر دوخته): این نوع ایزوگام به نسبت نوع دو لایه ظریف تر و قابلیت انعطاف بیشتری را دارد.
- ایزوگام دو لایه (شامل تیشو و پلی استر): این نوع ایزوگام ضخیمتر از نوع تک لایه بوده و دارای استحکام بیشتری میباشد.
- تقسیمبندی ایزوگام بر اساس پوشش روی آن:
- ایزوگام با روکش آلومینیم: با توجه به روکش آلومینیمی، این نوع ایزوگام در جاهایی که در تابش نور مستقیم آفتاب است کاربرد زیادی دارد.
- ایزوگام بدون روکش آلومینیم: این نوع ایزوگام بیشتر جهت عایق کاری سرویسهای بهداشتی، پی و… به کار میرود.
- ایزوگام با روکش سنگریزه: این نوع ایزوگام بیشتر در جاهایی با تردد بالا به کار میرود که با توجه ره رنگی بودن سنگریزههای آن جلوه بصری زیبایی ایجاد میکند.